مختصات روش شناختی فرارشته آینده پژوهی به مثابه یک فراپاردایم یک پارچه

آینده پژوهی، دانشی فرارشته ای برای درک بهتر تغییر و آینده به شمار می رود. مطالعه ی حاضر در عرصه ی روش­ شناسی فرا­رشته­ ای، با مروری بر پارادایم ‏شناسی‏ های مطالعات آینده با ارجاع به گونه ‏شناسی جوزف ووروس، پنج پارادایم پژوهشی در آینده ‏پژوهی شامل اثبات ‏گرایی، پسااثبات ‏گرایی، سنجش‏ گرایی، برساخت گرایی و مشارکتی را معرفی خواهد کرد.درباره ی تفاوت‏ها و شباهت ‏های این پارادایم ‏ها در سطوح هستی ‏شناسی، معرفت ‏شناسی و روش‏ شناسی بحث می ­شود و ویژگی ‏های هر پارادایم از زاویه ی دید هدف پژوهش، جایگاه پژوهش‏گر، طبیعت دانش و انباشت دانش مورد توجه قرار می گیرد. سپس برخی از شاخص ‏ترین فنون و روش‏های آینده ‏پژوهی مانند تحلیل اثرات روند، دلفی، سناریوها، تحلیل لایه ‏ای علت‏ ها و غیره معرفی می گردد. به علاوه، در این مطالعه تلاش می ‏شود موقعیت هر یک از این فنون‏ و روش ‏ها در روش ‏شناسی‏ های پنج‏گانه مشخص شود. در انتها با معرفی رویکرد پژوهشی آینده‏ های یکپارچه، به ‏عنوان جدیدترین رویکرد روش‏ شناسی در مطالعات آینده، درباره ی نحوه ی به ‏کارگیری این فراپاداریم غیرنسبی­ گرا و زمینه ­ساز یکپارچگی هستی شناسی، معرفت­ شناسی و روش­ شناسی در آینده‏ پژوهی، بحث خواهد شد.